top of page

Business capabilities en waarom ze belangrijk zijn

Een capability is iets wat een bedrijf kan uitvoeren, of anders gezegd, het is een bepaalde bekwaamheid die een bedrijf heeft om iets uit te voeren.

Een voorbeeld van zo'n capability is de capaciteit om te innoveren, een ander voorbeeld is de bekwaamheid om marketing uit te voeren. Een capability is typisch iets dat intern wordt georganiseerd om extern iets te bereiken. Bijvoorbeeld, innovatie als capability omvat alles wat een bedrijf intern moet organiseren om nieuwe producten en diensten op de markt te brengen.

Het is belangrijk om te weten dat een capability meestal niet fundamenteel verandert gedurende het bestaan van een bedrijf of organisatie. Er zijn soms echter nieuwe capabilities nodig, vooral bij grote veranderingen, zoals bij de lancering van een nieuw bedrijfsmodel of wanneer het productportfolio wordt uitgebreid als gevolg van een overname of fusie.


Dus als een capability "wat" een bedrijf doet is, dan zijn bedrijfsprocessen, technologie en de manier waarop mensen het bedrijf beheren "hoe" het bedrijf dat doet. In tegenstelling tot capabilities veranderen processen, technologie en mensen vaak drastisch. Denk eens aan digitale innovatie en veranderings-trajecten. Die hebben meestal betrekking op procesveranderingen, implementaties van tools en veranderingsinitiatieven waarmee men voornamelijk de manier waarop men werkt wil beïnvloeden, in plaats van wat men als bedrijf daadwerkelijk doet.


Product-procesbedrijven


Aangezien capabilities op een bepaalde manier de pijlers van een bedrijf zijn (ze omvatten bijna alle belangrijke functies die een bedrijf heeft), is het meestal erg moeilijk om nieuwe capabilities te introduceren of bestaande capabilities te veranderen. Dat is omdat het aanpassen van een fundament behoorlijk moeilijk is als er al een huis op gebouwd is.


Veel nieuwe capabilities werden uitgevonden en geïntroduceerd tijdens de industriële revolutie. Toen ontstonden de eerste product-/procesbedrijven, omdat efficiëntie en productiviteit toen extreem belangrijk werden (denk aan massaproductie).

Veel bedrijven die zijn gebouwd op basis van deze product-/procescapaciteiten vinden het nu vaak moeilijk om te veranderen en een klantgericht bedrijf te worden. Bedrijven moeten plotseling heel snel en heel abrupt veranderen, omdat de impact van digitale innovatie een enorme invloed heeft op wat consumenten verwachten van een dienst, ervaring en product, en het heeft ook invloed gehad op hoe markten werken (de platformeconomie heeft een enorme impact op hoe consumentenproducten en diensten zoeken, kopen en beoordelen).


Grote kansen voor verandering


Veel traditionele bedrijven vinden het moeilijk om hun capabilities te vernieuwen en te veranderen. Dit komt echter niet alleen doordat ze al langer bestaan. Het heeft vooral te maken met mensen, cultuur en 'diepgewortelde routines'.


Dit noemen we ook wel de 'operationele frictie': willen veranderen, maar het niet kunnen doen - omdat de manier waarop het bedrijf werkt niet eenvoudig kan worden aangepast.

Veel bedrijven die momenteel worstelen in de huidige 'always-on' economie hebben last van deze operationele frictie. Capability-denken biedt geweldige kansen om structureel te veranderen, mits je een structuur hebt die dat ondersteunt en werkt met capaciteiten vanuit een brede, holistische benadering, en mits je dit doet volgens het principe dat alles uiteindelijk voor je klantenbeleving dient.


Door dit te doen krijg je overzicht en inzichten en begrijp je hoe een bedrijf echt werkt. Als je dat weet, en je weet (globaal) waar je naartoe wilt qua propositie, branding en transactiekanalen, kun je aan de slag met een herontwerp met dezelfde holistische benadering.


Capabilities zijn essentieel


Capabilities zijn essentiële bouwstenen van je bedrijf. Daarom is het belangrijk om te begrijpen wat capabilities zijn voordat je ze kunt gaan gebruiken. Een capability is dus een "bekwaamheid" om iets te kunnen doen als bedrijf, of de capaciteit en expertise die een bedrijf nodig heeft om zijn kernfuncties te vervullen.


Capabilities worden soms verward met andere concepten in de bedrijfsarchitectuur, zoals bedrijfsprocessen, systemen en functies. Bedrijfsprocessen beschrijven de methoden die een organisatie gebruikt om capabilities te ontwerpen en te benutten. Functies beschrijven de rollen die afdelingen, medewerkers en systemen binnen het bedrijf spelen bij het behalen van bedrijfsdoelstellingen.


Terwijl processen, functies en rollen vaak snel veranderen doordat nieuwe medewerkers toetreden tot het bedrijf, verbeteringsprojecten worden uitgevoerd en strategie wordt uitgerold, blijven capabilities meestal relatief stabiel.

Capabilities op ondernemingsniveau (niveau-1) omvatten echte concepten zoals verkoop, inkoop en supply chain, die een aantal verschillende bedrijfsprocessen bevatten, die op hun beurt een verscheidenheid aan taken, activiteiten en functies bevatten.

Capabilities kunnen verder worden onderverdeeld op een meer gedetailleerd en nog dieper niveau. Human Resource Management kan bijvoorbeeld worden opgesplitst in HR-strategie en planning, talentmanagement, werving en selectie, enzovoort. Deze worden ook wel niveau 2 capabilities of sub-capabilities genoemd.


Bijvoorbeeld, werving en selectie bestaat uit recruitmentmanagement en andere sub-capabilitites. Niveau 2-capabilitites kunnen vervolgens verder worden onderverdeeld in niveau 3- en niveau 4-capabilities.


Capabilities zijn recursief


Het mooie van dit model is dat als je goed kijkt naar de bouwstenen van een bedrijfs-capability, elke bouwsteen op zichzelf ook een capability is. Misschien niet altijd een bedrijfs-capability, meestal een sub-capability. Een bouwsteen van een andere, grotere bouwsteen, die op zichzelf bestaat uit kleinere maar uniforme bouwstenen.

Je herkent waarschijnlijk dit beeld. Capabilities zijn een beetje als Russische matroesjka's; ze zijn recursief. Ze passen mooi bij elkaar, elk heeft op zichzelf betekenis en samen vormen ze een mooi, stevig geheel.



Capabilities helpen je om meer te zien


Zoals je kunt zien, kun je capabilities "ontwerpen" en "in kaart brengen" met behulp van deze structuren. Dit is vaak een essentieel onderdeel van bedrijfsarchitectuur en vindt plaats onafhankelijk van de structuur, processen, mensen of domeinen van de organisatie. Met andere woorden, het is een holistische activiteit. Door capabilities te gebruiken, kun je redundanties en tekortkomingen op organisatieniveau ontdekken.


Dit speelt vaak een rol bij het gebruik van IT-projecten. McKinsey schat het besparingspotentieel van het blootleggen van IT-redundanties door middel van capability-mapping op 15 - 20%.


Business capability mapping stelt bedrijven dus in staat om duidelijker te zien wat een bedrijf doet om zijn doelstellingen te bereiken en wat een bedrijf moet doen om verandering te ondersteunen en zich voor te bereiden op (digitale) transformaties.


Belangrijke resultaten kunnen worden behaald met behulp van capabilities


Je kunt "wat" een bedrijf doet definiëren, in plaats van te beschrijven "hoe" het bedrijf werkt. Door te werken met bedrijfs capabilities kun je duidelijk zien wat het bedrijf kan doen, wat gestandaardiseerd en uitbesteed kan worden, en waar het bedrijf tekortkomt om bepaalde doelstellingen te bereiken. Een 360-graden beeld van 'wat' het bedrijf doet, biedt een samenhangend en alomvattend inzicht in de bedrijfsmotivatoren, kansen en capabilitites, ondersteunende bedrijfsprocessen, gegevens en middelen, helpt bij het begrijpen van onderlinge verbanden, overlappingen en synergiën.


Je kunt een platform bieden voor discussie en planning, waar teams met verschillende achtergronden en specialisaties elkaar kunnen begrijpen door gebruik te maken van een gemeenschappelijke taal: de taal van capabilities. Hierdoor kunnen bedrijven snel inspelen op veranderingen in de markt en nieuwe kansen grijpen.


Kortom, bedrijfs capabilities zijn belangrijk omdat ze het fundament vormen van wat een bedrijf kan doen en bereiken. Door capabilities in kaart te brengen en te begrijpen, kunnen bedrijven hun werking optimaliseren, inefficiënties verminderen, redundante activiteiten elimineren en zich beter voorbereiden op toekomstige uitdagingen en veranderingen.

bottom of page